Fysieke geletterdheid
- Motivatie om de eigen ‘motorische mogelijkheden’ verder te ontwikkelen.
Ieder individu heeft een bepaalde motorische potentie. De ontdekking en verdere ontwikkeling van de motorische mogelijkheden dragen bij aan de kwaliteit van leven. De meer zelfregulatieve vaardigheden komen hier in beeld. Is een kind bijvoorbeeld in staat zijn eigen niveau van bewegen in te schatten, beweegdoelen te stellen, te volgen en waar nodig bij te stellen? - De competentie om te bewegen binnen een brede variatie van uitdagende beweegsituaties.
Iemand die fysiek geletterd is, heeft het vertrouwen om zich in tal van uitdagende beweegsituaties te begeven. Het gaat hier bijvoorbeeld om motorische capaciteiten als balans, coördinatie, flexibiliteit, precisie, kracht en oog-handcoördinatie. Vanuit de relationele visie op bewegen gaat het er niet alleen om dat een individu beschikt over een brede range van bewegingsvaardigheden, maar deze ook kan toepassen en inzetten binnen uiteenlopende en uitdagende beweegsituaties. - Vertrouwen in de eigen bewegingsmogelijkheden.
Iemand die fysiek geletterd is, heeft een vanzelfsprekend gevoel van de eigen bewegingsmogelijkheden en kan op een adequate wijze in interactie treden met de omgeving. - Begrip van factoren die invloed hebben op bewegen en gezondheid.
Een fysiek geletterd persoon heeft kennis van factoren die bijdragen aan de verbetering van zijn bewegingsvaardigheden en zijn gezondheid. Het gaat hier dus meer om de cognitieve component (denkvermogen). - Regelmatig bewegen draagt bij aan de kwaliteit van leven.
In enkele omschrijvingen van physical literacy wordt ook opgenomen dat het gaat om regelmatig bewegen en een leven lang bewegen. Deze kans is meer aanwezig bij iemand die fysiek geletterd is. Dit laatste kernelement is misschien wel de belangrijkste claim van physical literacy.
Wanneer vanaf zeer jonge leeftijd wordt ingezet op fysieke geletterdheid, is de kans groter dat er gedurende het gehele leven meer wordt bewogen in uiteenlopende (beweeg)settingen. Dat draagt uiteindelijk bij aan een gezondere leefstijl en dus een betere kwaliteit van leven (Kwartiermakersgroep Physical Literacy, 2018).
Fundamentele bewegingsvaardigheden, ofwel bewegingsvormen die de basis vormen van het motorische spel, spelen een grote rol in de ontwikkeling van de motorische competentie en kunnen daarom gezien worden als een manier om de lichamelijke bekwaamheid te ontwikkelen (Almond, 2013).
In de Verenigde Staten is de lichamelijke bekwaamheid een van de focusgebieden van lichamelijke opvoeding op de basisschool. Onderzoekers stellen dat lichamelijke opvoeding een kernelement is om lichamelijke bekwaamheid te ontwikkelen (Loprinzi et al., 2015). Ook in Nederland is er een aantal initiatieven dat deze accenten legt (Hoeboer, 2019; 2015).
Hoewel lichamelijke bekwaamheid meer inhoudt dan alleen lichamelijke opvoeding, kan een gymles kinderen voorzien van de fundamenten van lichamelijke bekwaamheid waarop ze een actieve levensstijl kunnen bouwen waarvan ze hun leven lang plezier hebben (Edwards, 2017).
Er is een ontwikkeling waarneembaar waarin bewegen steeds meer naar de basis en het centrum van ons bestaan verschuift. Daardoor is ook een verschuiving in het onderwijs zichtbaar. Dat het belang, de bedoeling en de legitimatie van ons vak daarmee samenhangen spreekt voor zich.
