Het belang van reflectie en bewust coachen

Coachen biedt een prachtige kans om kinderen te inspireren en te ondersteunen, maar het kan ook uitdagend zijn – vooral wanneer kinderen van streek raken. Uit onderzoek blijkt dat coaches zich vaak niet volledig bewust zijn van hun eigen gedrag, met een discrepantie van wel 40% tussen wat zij rapporteren en hun werkelijke gedrag (Millar et al., 2011, in Psychology in Sports Coaching: Theory and Practice van Adam R. Nicholls).

Sport kan kinderen op veel manieren ten goede komen, maar als een coach kinderen van streek maakt, schaadt dit niet alleen hun welbevinden, maar vermindert het ook het plezier (Smith & Smoll, 1997). Dit benadrukt hoe belangrijk reflectie en bewustwording zijn als essentiële leermiddelen voor effectief coachend gedrag.

Inspirerende voorbeelden van coaching

Vakinhoudelijk accent -Brianna Garza

Coach Brianna Garza legt in haar aanpak sterk de nadruk op vakinhoudelijke begeleiding, terwijl ze tegelijkertijd verbinding maakt met haar sporters. Dit laat zien hoe een combinatie van duidelijke technische instructies en empathische communicatie kan bijdragen aan het versterken van zowel vaardigheden als het zelfvertrouwen van sporters.

Relatie en verbinding – Coach Zul

Bij coach Zul zien we juist hoe het leggen van een sterke emotionele band met een sporter een essentiële basis vormt voor effectief coachen. Zijn aanpak draait om begrip, geruststelling en het creëren van een veilige omgeving, waardoor jonge sporters beter met uitdagingen kunnen omgaan.

Voorbeeld 1 – vakinhoudelijk accent: Brianna Garza

Onlangs kwam ik een inspirerend voorbeeld tegen van coach Brianna Garza, gespecialiseerd in schieten op de basket. Haar manier van coachen viel me op, vooral vanwege haar empathische en effectieve communicatie met de speler.

1. Wijze van communiceren

In plaats van direct te corrigeren met “Je doet dit verkeerd,” legt coach Garza de verantwoordelijkheid bij zichzelf:
“Dit was mijn fout. Ik had dit eerder moeten zien.”
Deze aanpak stelt de speler op zijn gemak en toont haar empathie. Ze erkent de uitdaging waarmee de speler worstelt en ondersteunt hem vanuit verbinding.

2. Impliciet leren en analoge instructies

Onderzoek toont aan dat instructies van invloed zijn op hoe een atleet presteert, vooral onder druk. Door bewegingen impliciet te leren via analogieën – zonder de mechanica expliciet uit te leggen – kan een atleet efficiënter leren en beter presteren in stressvolle situaties.

3. Zelf oplossingen ontdekken

Wanneer een speler een schot mist, blijft coach Garza stil (zie video). Dit geeft de speler de ruimte om zelf na te denken en de uitdaging zelfstandig op te lossen. Dit bevordert het gevoel van autonomie, een essentiële psychologische basisbehoefte. Studies tonen aan dat het beperken van deze ruimte juist een negatieve impact kan hebben op autonomie en motivatie.

4. Competentie en verbondenheid

Aan het einde van de video versterkt coach Garza het gevoel van competentie en verbondenheid bij de speler. Ze prijst hem met opmerkingen als:
“Je bent een schutter,”
“Dat is wat je doet,” en
“Goed geschoten.”
Deze complimenten versterken zijn zelfvertrouwen. Haar oprechte interesse en enthousiasme zorgen daarnaast voor een sterk gevoel van verbondenheid.

Mooie en leerzame beelden

Deze beelden tonen hoe effectief feedback kan bijdragen aan zowel het welbevinden als de prestaties van spelers. Goede coaches begrijpen niet alleen de theorieën uit de sportpsychologie, maar weten deze ook praktisch in te zetten.

Voorbeeld 2 – verbinding en relatie: coach Zul

Een bijzonder van empathisch en effectief coachgedrag komt van coach Zul, die laat zien hoe belangrijk verbinding en relatie zijn in het ondersteunen van kinderen die van streek zijn. Zijn aanpak heeft niet alleen een positieve impact op het welzijn van de kinderen, maar verhoogt ook hun plezier in sport.

Wat maakt zijn aanpak zo krachtig?

  1. Privacy creëren: Hij neemt het kind apart, zodat het in een veilige omgeving zijn gevoelens kan uiten.
  2. Respect en betrokkenheid tonen: Door op ooghoogte te knielen, laat hij zien dat hij het kind serieus neemt.
  3. Actief luisteren: Hij geeft het kind de ruimte en tijd om zijn emoties te verwerken.
  4. Zorgzame communicatie: Zijn stem is rustgevend en draagt bij aan een veilige sfeer.
  5. Empathische woorden: Hij benadrukt dat hij om het kind geeft, wat de relatie versterkt.
  6. Validatie en geruststelling: Hij erkent de emoties van het kind en biedt vertrouwen.
  7. Toewijding tonen: Hij biedt concrete hulp, bijvoorbeeld door vaardigheden samen te ontwikkelen.
  8. Fysieke ondersteuning: Zorgzame aanrakingen, zoals een schouderklopje of high-five, helpen stress te verminderen door het verlagen van cortisolniveaus (Dreisoerner et al., 2021).
  9. Competentie versterken: Hij sluit af met een leuke, haalbare taak, waarmee hij het zelfvertrouwen en competentiegevoel van het kind stimuleert.

Deze aanpak laat zien hoe belangrijk het is om als coach een veilige, ondersteunende relatie op te bouwen. Relatiegericht coachgedrag, zoals dat van coach Zul, is essentieel voor het welzijn van jonge sporters en vormt de basis voor hun langdurige succes en groei (Jowett & Poczwardowski, 2007).

Als coaches zijn we niet alleen instructeurs; we zijn ook rolmodellen. Door bewust te zijn van ons gedrag en te leren van voorbeelden zoals van de coaches Zul en Garza, kunnen we een veilige, ondersteunende en plezierige omgeving creëren voor onze jonge sporters.

Hoe ga jij om met emotionele momenten tijdens het coachen?

Wij vinden het fijn jouw ervaringen te lezen. Je kunt ze onderaan de pagina delen. 👇

Meer leren?

We werken momenteel aan een onlinecursus, gebaseerd op het boek Effectiever coachen in de sport, het handzame basisboek voor coaches. Hierin leer je hoe je principes uit de sportpsychologie kunt toepassen in je eigen coachingspraktijk.

Leestip: Psychology in Sports Coaching

Ben je geïnteresseerd in Engelstalige literatuur over sportpsychologie? Dan is Psychology in Sports Coaching: Theory and Practice van Adam R. Nicholls een aanrader. De derde editie introduceert belangrijke principes van sportpsychologie binnen het coachingsproces. Het boek biedt praktische tools, gebaseerd op recente onderzoeken, om coaches te helpen het beste uit hun sporters te halen.

De tekst van dit blog is gebaseerd op:

Jowett, Sophia & Poczwardowski, Artur. (2007). Understanding the Coach-Athlete Relationship.. Social Psychology in Sport.

Psychology in Sports Coaching: Theory and Practice van Adam R. Nicholls

Effectiever coachen in de sport, het handzame basisboek voor coaches

Dreisoerner A, Junker NM, Schlotz W, Heimrich J, Bloemeke S, Ditzen B, van Dick R. Self-soothing touch and being hugged reduce cortisol responses to stress: A randomized controlled trial on stress, physical touch, and social identity. Compr Psychoneuroendocrinol. 2021 Oct 8;8:100091. doi: 10.1016/j.cpnec.2021.100091. PMID: 35757667; PMCID: PMC9216399.

Smith, R. E., & Smoll, F. L. (1997). Coaching the coaches: Youth sports as a scientific and applied behavioral setting. Current Directions in Psychological Science, 6(1), 16–21.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *