Ons dagelijks bestaan bestaat uit bewegen: bewegen om te eten, bewegen om te verplaatsen en zelfs in onze slaap bewegen we om te overleven. Sporters bewegen nog eens extra veel. Maar om te bewegen is er energie nodig. Hoe komt ons lichaam aan energie?
Brandstof
De meesten weten waarschijnlijk wel dat energie uit je eten komt. Maar voordat deze energie omgezet kan worden in bewegen, gaan hier heel wat processen aan vooraf. De processen die voor sporters met name interessant zijn, zijn de energiesystemen van het lichaam.
Zij produceren namelijk ATP (adenosinetrifosfaat). Dit is als het ware de benzine, of de wind als je van schone energie houdt, voor je spieren. Spieren splitsen ATP, waardoor er energie en warmte vrijkomt. Daarnaast hou je restproducten over, die door de energiesystemen weer in ATP omgezet kunnen worden.
Energiesystemen
Maar dan?! We hebben namelijk soms snel energie nodig, soms langdurig en soms heel intensief. Eén energiesysteem is dus niet voldoende. Daarom hebben we in grote lijnen drie energiesystemen: het ATP/CP-systeem, de aerobe glycolyse en het aerobe systeem (welke nog bestaat uit aerobe glycolyse en vetverbranding)
De werking van de energiesystemen zullen we wat verder toelichten met het gebruik van bekende sporters:
- Het ATP/CP systeem is Usain Bolt (Jamaica) ofwel een 100-200 meter sprint
- De anaerobe glycolyse is Ireen Wüst (Nederland) op de 1500 meter schaatsen
- Het aerobe systeem vergelijken we met een marathonloper, zoals Dennis Kimetto (Kenia).
Hoe werkt het?
Stel dat deze drie bij de start klaar staan. Op het moment dat het startschot afgaat is Usain gelijk weg, Ireen start vertraagd, want die moet verder dan Usain en wil nog kunnen pieken op het einde. Dennis start rustig op, om de volle afstand te kunnen halen.
Usain zorgt dus gelijk voor actie. We zijn dus direct in beweging. Helaas houdt Usain dit vol tot 100 meter (paar seconden) en dan is hij klaar. Dus zal Ireen het over moeten nemen, want wij willen in beweging blijven.
Ireen gaat als een trein en is na ongeveer 30 seconden op topsnelheid. Maar helaas begint ze na anderhalve minuut toch aardig te verzuren en vermoeid te raken. Gelukkig is daar Dennis, opgestart en met een stabiel tempo, die het overneemt en rustig de wedstrijd af kan maken voor ons.
Herstel
Toch zijn Usain en Ireen niet uit de wedstrijd. Terwijl Dennis rustig doorgaat, laden zij zich weer op. Het ATP/CP systeem van Usain wordt in herstel weer aangevuld vanuit de andere systemen en met een wat rustig bewegen neemt de verzuring af bij Ireen. Het aerobe systeem zet haar reststoffen om in nieuwe energie.
Dus na een pauze haken beiden weer aan om Dennis te helpen. Dennis kan namelijk niet veel harder lopen dan nu, want dan houdt hij zijn afstand niet vol. Dus zorgen Usain en Ireen voor wat extra pit.