Kinderen bewegen steeds minder en worden motorisch minder vaardig, wat op lange termijn grote gevolgen heeft voor hun gezondheid en ontwikkeling. ZonMW heeft deze verontrustende trend niet voor niets benoemd als een wicked problem: een complex vraagstuk dat geen eenvoudige oplossing kent en brede, gecoördineerde inspanningen vereist.
Om dit probleem aan te pakken, hebben Bart Poot en Leendert van Gaalen een reeks van drie artikelen samengesteld, waarin verschillende perspectieven op motorische ontwikkeling bij kinderen worden behandeld. De reeks biedt niet alleen wetenschappelijke inzichten, maar ook praktijkvoorbeelden, met als doel iedereen die met kinderen werkt of invloed op hen heeft, te ondersteunen.
In Deel I van deze serie wordt het concept van breed motorisch ontwikkelen besproken. Het artikel gaat in op het belang van een veelzijdige motorische basis, die kinderen niet alleen helpt in hun fysieke ontwikkeling, maar ook hun cognitieve en sociale vaardigheden stimuleert. Het complete artikel is hier te lezen: Deel 1.
In Deel II wordt het concept van fysieke geletterdheid of beweegwijsheid behandeld. Poot en Van Gaalen leggen uit hoe een goede bewegingsvaardigheid bijdraagt aan een levenslange actieve leefstijl. Dit artikel kun je hier vinden: Deel 2.
Het aankomende Deel III belicht het belang van (risicovol) spelen, het gebruik van loose parts (losse materialen waarmee kinderen creatief kunnen spelen) en het variëren in bewegingsvormen. Door kinderen de vrijheid te geven om risico’s te nemen en hun bewegingservaringen te diversifiëren, wordt hun motorische en mentale weerbaarheid versterkt.
Zodra deel III wordt vrijgegeven zal het ook hier worden gepubliceerd.
Lees verder en ontdek hoe we samen het bewegen bij kinderen kunnen stimuleren om bewegingsarmoede aan te pakken en een gezonde toekomst te bevorderen.
Deel I: Het belang van breed motorisch ontwikkelen (BMO)
Het eerste artikel gaat dieper in op het concept Breed Motorisch Ontwikkelen (BMO). Dit houdt in dat kinderen een breed scala aan basisvaardigheden leren, zoals verplaatsen, objectcontrole en balans. Deze basisvaardigheden vormen het fundament waarop kinderen kunnen voortbouwen om succesvol deel te nemen aan allerlei fysieke activiteiten en sporten. Door verstedelijking, digitalisering en afgenomen speelruimte hebben kinderen tegenwoordig minder bewegingsvrijheid, wat hun motorische ontwikkeling belemmert. BMO biedt een oplossing door kinderen een gevarieerd bewegingsrepertoire te laten opbouwen, ondersteund door modellen zoals het Athletic Skills Model en de competentiematrix van Monkey Moves. Deze aanpak helpt kinderen niet alleen fysiek, maar bevordert ook hun cognitieve en sociale vaardigheden, zoals zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen. Een brede motorische basis geeft kinderen bovendien de mogelijkheid om flexibel te schakelen tussen verschillende activiteiten, wat de kans op blessures verkleint en hun plezier in bewegen vergroot. Zo biedt BMO een fundament dat kinderen fysiek en mentaal weerbaarder maakt.
Deel II: Het concept van fysieke geletterdheid en de waarde van multisport
Het tweede artikel bespreekt fysieke geletterdheid (physical literacy) en het belang van multisport. Fysieke geletterdheid omvat niet alleen fysieke vaardigheden, maar ook motivatie, zelfvertrouwen en inzicht in de waarde van bewegen. Het leert kinderen hun omgeving te zien als een ruimte vol mogelijkheden, wat hun nieuwsgierigheid en betrokkenheid bij beweging stimuleert. Deze aanpak moedigt hen aan om met plezier en vertrouwen te bewegen en biedt de basis voor een actieve, gezonde leefstijl die levenslang meegaat. Multisport, het beoefenen van meerdere sporten, speelt ook een cruciale rol in het opbouwen van een breed motorisch repertoire. In tegenstelling tot vroege specialisatie biedt multisport kinderen de mogelijkheid om verschillende vaardigheden te ontwikkelen, wat het risico op blessures vermindert door een sterker en veelzijdiger lichaam. Bovendien ervaren kinderen door multisport nieuwe uitdagingen en succesmomenten, wat hun intrinsieke motivatie en plezier in bewegen versterkt. Door fysieke geletterdheid en multisport in de praktijk te integreren, kunnen sportorganisaties, scholen en ouders gezamenlijk bijdragen aan een gezonde en actieve levensstijl voor kinderen, en hen voorbereiden op een leven vol beweging en sport.
Vooruitblik naar deel III: De waarde van risicovol spelen en beweegvariatie
Het derde en laatste artikel, dat binnenkort verschijnt, richt zich op het belang van risicovol spelen, het gebruik van loose parts (losse materialen die creatief en ongestructureerd spel stimuleren) en variatie in bewegen. Dit artikel zal beschrijven hoe deze elementen bijdragen aan een bredere motorische en mentale ontwikkeling van kinderen. Risicovol spelen stelt kinderen in staat om binnen veilige grenzen hun eigen capaciteiten te verkennen, veerkracht op te bouwen en probleemoplossende vaardigheden te ontwikkelen. Het gebruik van loose parts biedt kinderen de ruimte om te experimenteren met materialen, waardoor hun creativiteit en motorische vaardigheden zich op een speelse manier ontwikkelen. Daarnaast zorgt variatie in bewegen ervoor dat kinderen op verschillende manieren worden uitgedaagd, wat hun aanpassingsvermogen, fysieke fitheid en plezier in bewegen versterkt.
Deze benadering sluit aan bij de visie dat kinderen niet alleen fysiek, maar ook mentaal en sociaal uitgedaagd moeten worden in hun bewegingsomgeving. Door een gevarieerde en speelse benadering te stimuleren, geven we kinderen de kans om hun zelfredzaamheid en veerkracht op te bouwen, zodat ze beter zijn voorbereid op uitdagingen in hun verdere leven.
Zodra Deel III wordt gepubliceerd, zal het artikel hier beschikbaar zijn, zodat iedereen deze waardevolle inzichten kan toepassen om bewegingsarmoede te bestrijden en bij te dragen aan een gezonde, actieve toekomst voor kinderen.